Bij nadere beschouwing wordt Customer Scare op grote schaal als verkooptool ingezet. Niet alleen in de verzekeringsbranche en de beveiligingswereld of bij de archetypische ludditische toekomstpessimisten is angst aanjagen core business. Vooral in de ICT wekt de aanbodzijde de indruk geleid te worden door marketing- en verkoopmedewerkers met een bijzonder sadistisch mensbeeld. Laten we eens een aantal voorbeelden van soft- en hard- Scare Selling doornemen. .

We openen met een soft-scare in een subtiele e-mail die ik de afgelopen week ontving; hang on: "Als uw boterham afhangt (sic!) van de telecomsector is het Nationaal Overleg Telecommunicatie het tref- en ijkpunt van het jaar!".

We schieten meteen door naar het internationale toppunt van IT Hard-Scare : "Have you ever been in a car accident? Time seems to slow down as you realize you're going to crash into the car ahead of you. It's too late to avoid it - you're going to crash. All you can do now is watch it happen." Was getekend Peter de Jager , in Doomsday 2000 , ComputerWorld, September 6, 1993.

Helaas is de fabuleuze transcriptie van zijn standaard "conference speech" van 1998 niet meer simpel terug te vinden in zijn archieven. Hij had het in die tijd doodleuk op zijn Year2000.com homepage neergezet. Ik heb dat een paar jaar terug met stijgende verbazing gelezen. Het betoog van de Jager, was na een jarenlange mars door de congreszaalinstituties, vrijwel tot in de perfectie bijgevijld en ging er in als koek. Een lang verhaal van ca 30 minuten geboeid vanaf het computer scherm lezen is nog steeds bijzonder.

Eind 1998 was de Jager zodanig goed warm gedraaid met zijn bühne-verhaal over het Millenniumprobleem, dat ik zelfs met alleen de tekst op het computerscherm al naadloos de zaalreacties op de klassieke retorische trucs kon aanvoelen. Wie de foto's van de Jager en zijn tegenwoordige site bekijkt, denkt niet onmiddellijk aan het begrip charisma, maar de man heeft echter zeer effectief de zalen bespeeld, waar de bazen een Griezelmiddag cadeau hadden gekregen van de IT-afdeling.

Nerveus ???? Melissana voor uw broodnodige rust. Het standaard Customer Scare stramien is "even griezelen", maar er is een oplossing ... (koop product X). Zelfs voor het Millenniumprobleem was er een oplossing voorhanden. Het heeft echter de verkooppraat in de IT-sector en rond het internet wel vervormd.

Wie een beetje goed oplette de afgelopen jaren zag de Customer scare aan alle kanten ingezet worden. We moesten immers Met de snelheid van het licht ons een Internet Strategie aanmeten, om te vermijden dat we in de Digitale diarree terecht kwamen, omdat alleen de paranoïde mensen overleven .Zelfs Customer Care systemen worden verkocht door eerst de klanten schrik aan te jagen over weglekkende omzet naar concurrenten die wel investeren. Je zou als directeur van een bedrijf eens voor achterlijk worden uitgemaakt. De FNV heeft de griezelsfeer die in deze industrietak schering en inslag is uitstekend aangevoeld en introduceerde de IT-heks.

Helaas was het Melissa-virus er niet voor de broodnodige rust. Maar om de echt enge zaken wordt toch met een grote boog heengelopen. Wie wel eens onderzoek naar internetveiligheid doet, weet hoe lastig en moeizaam de veiligheidsdiscussies zich meestal voortslepen.

Sinds vorig jaar september is er echter van alles aan het schuiven gegaan. Paranoia heeft voor een deel van de Nederlandse bevolking weer zijn oorspronkelijke betekenis teruggekregen, het is geen management-buzzword meer. De camera-dichtheid is in Washington de afgelopen maanden drastisch toegenomen, wist Marc Rotenberg van EPIC te melden op het congres Reflecting the Internet. De lezing van deze privacyvoorvechter, met tijdens de voordracht op alle wanden doorlopende levensgrote fotoprojecties van bewakingscamera's en zeer recente krantenkoppen over het opvoeren van bewakingsintensiteit en burgerrechteninbreuk, was zelf echter ook een schoolvoorbeeld van angstvisioenen met angstvisioenen bestrijden. 

Er is echter eind april een nieuwe luddiet met angstvisioenen in Nederland opgestaan. Herbert Blankesteijn had zijn epiphanie en zond een stuk naar de Volkskrant tegen het aanleggen van glasvezel naar woonhuizen. Dat hebben we volgens hem niet alleen nog niet nodig, het is ook ongewenst en gevaarlijk. Helaas zet de Volkskrant de opiniepagina artikelen niet online en op zijn homepage vond ik het ook niet.

Blankesteijn waarschuwt de lezer dat met een flat rate tariefstructuur burgers veel meer gaan downloaden dan door de aanbieder ooit bedoeld was. Met glasvezel naar de woningen gaat het internetverkeer nog harder groeien. Ook zijn die "allways on" computers bij burgers in huis zeer gevaarlijk, want ze kunnen worden gehackt en misbruikt worden om als een mitrailleur virussen de internetwereld in te sturen. Tenslotte wordt met breedband over glas een waarlijk nationaal auteursrechtenpiratennest gecreëerd, studenten op de campus in Twente hebben dat volgens hem al gedemonstreerd.

Herbert heeft goed opgelet tijdens zijn journalistieke werk over internet en schreef een rein staaltje customer scare. Helaas gaan al zijn argumenten al net zo goed op voor de nu massaal uitrollende flatrate DSL en kabelmodems, glas is niet bijster relevant voor de zorgen die hij formuleert. Het is mij onduidelijk waarom de door hem voorziene problemen alleen bij glasvezel optreden.

Het was nog even zoeken naar de broodnodige rust, die kwam in de pay-off. Er mag van hem geen glasvezel worden aangelegd voordat de burger zich voldoende heeft bekwaamd in computerveiligheid en zorgvuldig gedrag. Herbert smokkelt hier in vermomming het al eerder door hem bepleitte computerrijbewijs als oplossing binnen. Kortom de paternalistische oplossing, burgers mogen zelf niet meer uitmaken hoe snel ze hun lijn willen en hoeveel verkeer ze daarover willen versturen en downloaden en wat voor apparatuur ze mogen aansluiten.

Als inperking vooraf van de digitale bewegingsvrijheid het recept wordt als antwoord op het wilde, wilde internet, dan verkies ik echter om nog even te griezelen. Met de bevoogdende gedragsregulering van Blankesteijn wordt namelijk het internet niet zozeer veiliger, maar vooral het innovatie-kind met het badwater weggegooid. Iets waar ik Citizen Scare van krijg,